Een sollicitatiegesprek is een vorm van tweerichtingsverkeer. Jij kunt je potentiële werkgever net zo hard het vuur aan de schenen leggen, als de werkgever jou.
Dus wanneer het gesprek is afgelopen en de werkgever vraagt je of alles duidelijk is: grijp dan je kans om de nodige vragen te stellen. Een goede match is immers ook in jouw belang – je moet weten of je het wel leuk gaat vinden om in deze functie bij deze werkgever en of jouw doelen in lijn liggen met die van je werkgever.
“Het stellen van vragen draait de hele dynamiek van het gesprek om”, aldus Teri Hockett, CEO van What’s For Work?, een carrièresite voor vrouwen. “Met het stellen van vragen kom je wellicht achter zaken die anders aan je voorbij zouden zijn gegaan.”
Volgens directeur Ami Hoover van TalentZoo is er nog een andere reden waarom je altijd vragen moet voorbereiden. “Het wordt van je verwacht. Bedenk in elk geval méér dan twee vragen, anders kom je ongeïnteresseerd over. Of nog erger: weinig intelligent en niet zo betrokken.”
Je moet minstens vier vragen paraat hebben, mochten de twee vragen die je in gedachten had gedurende het gesprek, al beantwoord zijn.
Maar, zegt Hoover, stel geen vragen, puur om het vragenstellen. Denk zorgvuldig na over wat je wil gaan vragen. “Het stellen van ondoordachte vragen of vragen die al aan de orde zijn geweest, kan je zaak veel kwaad doen. Stel slimme en betrokken vragen.”
Hier zijn 29 vragen die je altijd kunt stellen tijdens je sollicitatiegesprek – als ze nog niet aan de orde zijn gekomen natuurlijk. Ze geven je een beter idee van de organisatie en de functie, en je komt zelf sterker over.
Wie zou de ideale kandidaat zijn voor deze positie en in hoeverre pas ik in dat plaatje?
Hoover beveelt deze vraag aan, omdat het de snelste manier is om erachter te komen of de organisatie op zoek is naar jouw vaardigheden. Is er geen match, maak dan dat je wegkomt en verspil verder geen tijd aan een voor jou verkeerde functie.
Aan wie rapporteer ik? Zitten leidinggevenden in hetzelfde team of zitten ze in verschillende teams? Wie gaat over welke zaken?
Het is belangrijk om naar de hiërarchie te vragen, helemaal wanneer je meer dan één leidinggevende hebt.
“Als je voor meerdere leidinggevenden werkt, is het belangrijk dat je weet ‘hoe de hazen lopen’ binnen de organisatie. Datzelfde geldt wanneer jij leiding moet gaan geven aan verschillende mensen – dan wil je ze ook graag eerst ontmoeten voordat je de baan accepteert.”
Hoe heeft deze functie zich ontwikkeld?
Je vraagt eigenlijk: is deze functie een doodlopende straat of een opstapje naar meer?
Hoe zou u de bedrijfscultuur willen omschrijven?
Volgens Hoover geeft deze vraag je een brede kijk op de bedrijfsfilosofie. Ook wordt duidelijk of de onderneming aandacht heeft voor het welzijn van werknemers.
Wie beschouwt u als de belangrijkste concurrenten van dit bedrijf? En waarom is dit bedrijf beter?
Deze vraag vergt wel wat durf, maar laat zien wat jouw bijdrage zou kunnen zijn aan de hogere bedrijfsdoelen, zegt topman Peter Harrison van Snagajob.
Los van de harde vaardigheden waarover de kandidaat voor deze functie moet beschikken, welke ‘soft skills’ zijn er nodig voor deze functie?
Weten aan welke vaardigheden de organisatie waarde hecht, biedt je een betere kijk op de bedrijfscultuur en het management, aldus Hoover.
Twijfelt u aan mijn kwalificaties?
Deze vraag brengt je in een kwetsbare positie. Het toont wel dat je voldoende zelfvertrouwen hebt om open en eerlijk over je zwakke plekken te spreken met wat mogelijk je toekomstige werkgever is.
Wat vindt u het leukst aan het werken voor deze onderneming?
Volgens Hoover is deze vraag belangrijk. De vraag creëert namelijk een gevoel van ‘kameraadschap’ met de interviewer. Interviewers praten, net als iedereen, graag over zichzelf en in het bijzonder over zaken waar ze veel vanaf weten. Ook weet je nu van een insider wat het leukste aan het bedrijf is.
Kunt u een voorbeeld geven van hoe ik met mijn manager ga samenwerken?
Weten hoe managers omgaan met hun werknemers, is waardevolle kennis. Op die manier kun je beter bepalen of dit type baas gebruik gaat maken van jouw sterke kanten.
Welke stappen moeten er gezet worden voordat het bedrijf mij een aanbod kan doen?
“Een idee krijgen van de tijdspanne voor het afwikkelen van je sollicitatie is cruciaal,” aldus Hoover.
Vraag je naar een concreet ‘aanbod’ in plaats van een ‘besluit’, dan krijg je een beter begrip van hoelang een en ander gaat duren. ‘Besluit’ is een breed begrip, terwijl ‘aanbod’ verwijst naar het moment dat er besloten is om al dan niet met jou in zee te gaan.
Hoe zou u de onderneming beoordelen met betrekking tot het naleven van de eigen kernwaarden? Op welke punten is de organisatie dat aan het verbeteren?
Volgens Harrison is dit een beleefde manier om naar de tekortkomingen van een organisatie te vragen. Daar moet je absoluut van op de hoogte zijn, voordat je je committeert aan een bedrijf. Het sterke is dat je hier ook mee aangeeft, dat je een pro-actieve denker bent die zicht wil krijgen op de interne mechanismen.
Wat zijn de uitdagingen van deze functie?
Als de interviewer zegt: “Die zijn er niet”, wees dan op je hoede.
Wat hebben mijn voorgangers gedaan om succesvol te zijn in deze functie?
Het nut van deze vraag is dat je zicht krijgt op wat de organisatie verstaat onder succes en hoe dat wordt gemeten.
Als u mij aanneemt, hoe ziet een typische werkdag er dan uit?
Dit verraadt natuurlijk hoe graag je de functie wilt hebben, aldus Harrison. Maar het geeft je ook een beter idee van hoe de functie eruit ziet. En dus ook of dit echt is wat je wilt.
Welk type werknemer is hier doorgaans succesvol? Welke kwaliteiten zijn het belangrijkst om hier vooruit te komen?
Deze vraag laat zien dat je jezelf al bij het bedrijf ziet werken, aldus Oliver. Als de interviewer je vertelt wat hij of zij in een kandidaat zoekt, bedenk dan wat voor type dat is. En bedenk of jij in dat plaatje past.
Is er nog iemand die ik moet ontmoeten? Is er iemand met wie u mij kennis wilt laten maken?
Willen ze dat je nog met een andere persoon spreekt, dan zegt dan iets over hoeveel waarde ze hechten aan zaken als teamgeest. Vertelt de interviewer dat je nog vier gesprekken te gaan hebt, dan geeft dat ook een idee van de tijdspanne van het sollicitatieproces.
Hoe helpt u werknemers in hun professionele groei?
Volgens Harrison laat deze vraag zien dat je bereid bent hard te werken, zodat je met de organisatie meegroeit. En het laat zien dat je een langetermijndenker bent.
Met wie praat ik in geval van conflict?
Hoe een bedrijf omgaat met conflicten zegt veel over de bedrijfscultuur, aldus Harrison. Belangrijker, door naar conflicthantering te vragen laat je zien dat een professionele omgang met conflicten essentieel is voor het succes van de organisatie.
Krijg ik tijdens de sollicitatieprocedure de gelegenheid om mensen van mijn team of leidinggevenden te spreken?
Dit is een belangrijke component van elke sollicitatie, aldus Hoover. Word dit geweigerd, wees dan op je hoede.
Hoe meten jullie succes?
Ben je hiervan op de hoogte, dan heb je de sleutel tot succes in handen. Nu alleen nog hard werken.
Welke problemen komt het bedrijf op dit moment tegen? En wat doet uw afdeling om die op te lossen?
Vragen naar problemen, brengt het gespreksballetje aan het rollen – want zeker weten dat de interviewer een uitgesproken mening heeft over wat er speelt, aldus Oliver. De antwoorden zeggen niet alleen veel over iemands persoonlijkheid en ambities, maar geven ook aanleiding tot weer andere vragen.
Hoe lang hebt u nodig om tot een besluit te komen over deze functie, en wanneer hoor ik van u?
Hiermee geef je aan dat je zin hebt in de baan en dat je benieuwd bent naar het besluit.
“Op welke termijn je iets te horen krijgt, is de belangrijkste kwestie, zodra je je ervan hebt verzekerd dat zowel de functie als de organisatiecultuur je bevallen,” aldus Hoover. Het maakt duidelijk wat de vervolgstappen zijn en hoelang je moet wachten, voordat je naar iets anders op zoek gaat.
Is deze functie nieuw? Zo niet, waarom is mijn voorganger vertrokken?
Een ongemakkelijke vraag natuurlijk, maar volgens Harrison niet ongewoon of ongebruikelijk. Het toont aan dat je scherp en anaytisch bent.
Is de functie vacant omdat je voorganger promotie maakte? Ook dat is nuttige informatie.
Waar staat de onderneming over drie jaar en hoe kan degene met deze functie daaraan bijdragen?
Wie deze vraag stelt, heeft duidelijk Het Grote Plaatje voor ogen. En wil ook op de lange termijn deel uitmaken van de organisatie. En wil daar graag indruk maken, aldus Harrison.
Ik heb over uw CEO gelezen dat… kunt u mij daar meer over vertellen?
Volgens Oliver blijkt uit dit soort vragen dat je je huiswerk goed gedaan hebt en dat je daadwerkelijk in de organisatie bent geïnteresseerd.
Hoe gaat u om met nieuwe business? Wie is er verantwoordelijk voor het genereren van nieuwe business? Bestaat daar een team voor en mag dat team mensen van andere afdelingen plukken al naar gelang de nieuwe business dat vereist?
Door deze vraag te stellen laat je zien dat je proactief denkt en ambitieus bent, aldus Oliver.
“Toppresteerders zijn staan vaak te trappelen om bij nieuwe business betrokken te worden, zelfs wanneer ze niet officieel in het daarvoor bestemde team zitten,” zegt Oliver. “Vragen naar nieuwe business betekent dat je een speler uit de A-klasse bent.”
Wat is het personeelsverloop hier en hoe gaat u daarmee om?
Confronterend is de vraag zeker, maar ook heel slim – het toont dat je er belang aan hecht dat je in een zekere positie terecht komt. “Het is de snelste manier om erachter komen wat voor soort bedrijf dit is en of mensen het hier leuk vinden,” aldus Harrison.
Kan ik nog iets doen om dat u helpt bij het nemen van een beslissing?
Een eenvoudige vraag en beleefde vraag. Volgens Hoover een illustratie van “enthousiasme en ambitie, maar dan heel mooi gebracht.”
Hebben we nog zaken over het hoofd gezien over werken in dit bedrijf, waarvan u denkt dat ze belangrijk zijn?
Hoover vindt dit niet alleen een goede afsluiter, het stelt je ook in de gelegenheid even te pauzeren en niet de hele tijd te hoeven praten. Bovendien krijg je “mogelijk antwoorden op vragen die je helemaal niet gesteld hebt, maar die wel belangrijk zijn.”
